Prostat kanseri de diğer kanser türleri gibi vücuttaki sağlıklı hücre üretiminin ve yıkımının bozularak kontrolsüz hücresel çoğalması yapması, organın şeklinde bozulmaya ve büyümeye yol açması durumudur. Kanser hücrelerinin iyi huylu tümör hücrelerinden en önemli etraftaki dokulara kötü yönde etki edip vücutta, kan, lenf akımı ile vücudun farklı bölgelerine taşınarak orada da etki etmesidir. Tümörün farklı organlara ve vücudun farklı yerlerine taşınarak burada yerleşmesi durumuna, yayılma diğer adıyla metastaz denir.
Prostat Kanseri oluşumunda risk faktörleri
Prostat kanseri , erkeklerde en sık görülen kanser türü olup, kansere bağlı ölümlerde ikinci sırada yer almaktadır. Bilinen en önemli risk faktörü yaş olup, yaş ilerledikçe prostat kanseri görülme sıklığı artmaktadır. Ailede özellikle birinci derecede yakınlarında prostat kanseri olanlarda risk artmaktadır.
Prostat kanseri belirtileri nelerdir?
Prostat kanserinin erken dönemlerinde genellikle hasta ilkönce herhangi bir şey fark etmez. Belirtiler, kanserde ancak ilerlemiş dönemde ortaya çıkar Bu dönemdeki hastalarda görülebilecek yakınmalar ise şu şekildedir:
- Özellikle geceleri olmak üzere sık sık idrar yapma ihtiyacı,
- İdrar yapmaya başlamada gecikme ve idrar yapmanın bitiminde idrarın damla damla akmaya devam etmesi,
- Hiç idrar yapamama,
- Zayıf, ince veya kesik kesik idrar yapma,
- İdrar yaparken yanma veya ağrı,
- Cinsel ilişkide ağrılı ejakülasyon (boşalma),
- İdrar veya menide(semen,ersuyu) kan görülme.
Her kanser türünde olduğu gibi erken dönemda yakalanmış olan prostat kanserlerini tedavi etmek daha kolaydır. 50 yaşından sonrasında tüm erkeklerde, ailesinde prostat kanseri öyküsü olan erkeklerde ise 40 yaşından sonra yılda birkez PSA testi yaptırmak gereklidir.PSA testinde 4 üstünde olması en önemli bulgulardan biridir, ancak mutlaka kanser olduğu anlamına gelmez ve aynı şekilde yukarıdaki belirtilerin kanserden başka sebepleri olabilir (prostat bezinin iyi huylu büyümesi gibi bazı diğer hastalıklar). Anormal DRE (makattan prostat muayenesi)ve PSA sonuçlarının iyi huylu büyüme veya prostat kanserinden kaynaklandığını belirlemek üzere biobsi yapmak gerekebilir.
Prostat iğne biopsisi nedir? Nasıl yapılır? Sonrasında neler olur?
Klasik tip biyopsi ultrason eşliğinde (TRUS- Transrektal Ultrasonografi) rektal yoldan yapılır. İşlem öncesinde prostat çevresine lokal anestezi işlemi uygulanacağı için ağrı olmamaktadır. Bu işlemde, prostat rektuma sokulan parmak büyüklüğünde bir prob ile görüntülenir. Prostatın birçok bölgesinden doku örnekleri alındıktan sonra, bu örnekler mikroskop ile incelenerek, kanser hücresinin olup olmadığına bakılır. İşlem sırasında ortalama 12 örnek alınır . İşlem ortalama 20 dakika sürer ve işlem sonrası 2-3 saat sonrasında hastaneden taburcu olunur.
Prostat biobsisi sonrası bizi neler beklemektedir?
Prostat biyopsisine bağlı olarak %1-3 oranında ateşli üriner sistem enfeksiyonu gelişebilmektedir. Enfeksiyon riskini en aza indirmek için hastalara işlem günü ve sonrasında antibiyotik tedavisi verilmektedir. İşlem öncesinde idrarda enfeksiyon varlığının tespiti gibi tedbirler enfeksiyon oluşumunu önlemeye faydalı olmaktadır. Biyopsi işleminden 1 hafta öncesinde kan sulandırıcı ilaçların kesilmesi gerekmektedir. Tüm hastalara gerek olmamakla birlikte bazı hastalarda kanamaya eğilim olup olmadığı bazı testler ile değerlendirilir. Biyopsi sonrası idrardan ve makattan bir miktar kan gelebilir, aşırı gelmesi durumunda doktorunuza başvurmanız gerekir. Biyopsi sonrası cinsel ilişki yaşandığında 15 güne yakın meniden kan gelebilir. İşlem sonrası kan sulandırıcı ilaçlara 5 gün daha başlanmamalıdır. İdrar yapma zorluğu, idrar yapamama gibi durumlarında ortaya çıkabildiği prostat biyopisi çok dikkatli ve özenli yapılması gereken bir işlemdir.
Biyopsi sonucu süreç nasıl ilerler?
Biyopsi sonuçlarına göre prostat kanseri olduğunuz ortaya çıkarsa, kanserinizin ne kadar ilerleyip ilerlemediğini belirlemek için bazı ek görüntüleme yöntemleri yapılabilir.
- Kanser hücrelerinin kemik dokusuna yayılıp yayılmadığını belirlemek üzere kemik sintigrafisi
- Vücudun iç bölgelerinin ayrıntılı görüntülerini almak üzere Manyetik Rezonans
Görüntüleme (MRI) ve/veya bilgisayarlı tomografi.
- Hem kemik hemde diğer organ sistemlerini değerlendirmek amacıyla Ga-68 PSMA ile tüm vücut PET/BT incelemesi yapılabilinir.
Bu işlemlerin her biri kanserin düzey ve özellikleri hakkında bilgi verirken, hastalığın evresini belirlemek için oldukça önemlidir. Hastalığınızın evresi hakkında bilgi toplanması, aynı şekilde hangi tedavi programının en iyi sonuçları verebileceğini belirlemek için önemlidir.